مقدمه:

در دنیای امروزه، شبکه های اجتماعی یا به عبارتی سوشال مدیاها جزئی جدایی ناپذیر از حلقه ی ارتباطی ما را تشکیل می دهند. نوع کارکرد این برنامک ها که علاوه بر کاهش هزینه های تمام شده، ارتباطات را تسهیل می کنند باعث اقبال روزافزون به آنها شده است. اگر تا دیروز دایره ی ارتباطات برپایه ی تلفن های دیال آپ انگشتی خلاصه میشد، امروزه تصور دور بودن از این ابزارهای تعاملی نوین کابوسی بزرگ است.

انواع شبکه های احتماعی:

شبکه های اجتماعی این روزها عموما در دو قالب ارائه می شوند:

• پلتفرم های تعاملی و شبکه های اجتماعی
• پلتفرم هایی پیام رسانی

در نوع اول، برنامه ها به شکلی تعاملی و دوسویه کار می کنند و هدف از آنها چیزی فراتر از ارتباطات است و بعضا می توانند امکان ارتباطی و پیامرسانی را نداشته باشند. از جمله این برنامه ها می توان به لینکدین، اینستاگرام، فیسبوک و … اشاره کرد.

در نوع دوم، این برنامک ها امکانات تعاملی کمتری دارند و تمرکزشان بر ارتباطات سریع، امن، ساده و … است.  از جمله این برنامه ها می توان به ایمو، تلگرام، واتساپ، وایبر و… اشاره نمود.

البته در سالهای اخیر، کمپانی های ارائه دهنده ی این برنامه ها، برای جذب هر چه بیشتر مخاطب، حوزه ی خدمات رسانی و کارکردشان را توسعه داده اند. مثلا فیسبوک و اینستاگرام امکان ارتباطات صوتی و تصویری را به حوزه ی خدمات خود اضافه کرده و تلگرام نیز با امکاناتی فراتر از یک برنامه ی پیامرسانی عمل می کند.

کدام شبکه احتماعی؟

اما پرسش مهم اینجاست که کدامیک را برای تعامل برگزینیم؟

ابتدا باید بدانیم که هدف از فعالیت در این شبکه ها چیست؟ کارکرد هر یک چیست و چه امکانات و خدماتی را ارائه می کنند. بدیهی است که به دلایل مختلف من جمله بحث امنیت توصیه نمی شود که در تمامی پلتفرمها حضور داشته باشیم.

شبکه های اجتماعی پرطرفدار:

برای شروع بیایید شبکه های پرطرفدار از منظر کاربران ایران و تاحدودی جهان را بازتعریف کنیم:

• فیسبوک: پرطرفدارترین شبکه اجتماعی دنیا که متن، فیلم، صوت و… را پشتیبانی می کند و تمرکزش بر ایجاد محیطی رابطه محور و دوستانه است.
• توئیتر: شاید سیاسی ترین شبکه اجتماعی، محیطی متن محور و گفتگو بیس که تمرکز بر ایجاز دارد. برای مخاطبان تنوع طلب و به دنبال سرگرمی، جذابیت ندارد.
• کلاب هاوس: جدیدترین شبکه اجتماعی صوت محور که تمرکزش بر ایجاد چت روم ها و کنفرانس های صوتی است.
• اسنپ چت: یکی از جذابترین شبکه اجتماعی در خارج از ایران که با اینستاگرام در خصوص فیلترهای بکار رفته در آن رقابت جدی دارد و عمده طرفدارانش از قشر نوجوان و جوان هستند.
• تیک تاک: پرجذب ترین شبکه اجتماعی جدید چینی که قشر نوجوان و جوان دنیا را هدف قرار داده است و توانسته قدرتمند ظاهر شود.
• اینستاگرام: یکی از پرمخاطب ترین شبکه های اجتماعی از شرکت فیسبوک که تصویر و فیلم محور است و بیشتر جنبه ی سرگرمی دارد.
• پینترست: گرافیک محورترین شبکه اجتماعی که تمرکز زیادش برای آموختن و ایده گرفتن بر اساس عکس و فیلم است.
• لینکدین: تخصص محورترین شبکه احتماعی که تمرکزش برای ارتباط دادن مختصصین از همه جای دنیا با هم هست.
• تلگرام: یکی از موفق ترین شبکه های اجتماعی که امکانات بینظیری به مخاطبان خود ارائه داده است و در کشورهای آسیایی طرفداران زیاد دارد.
• واتساپ: از مجموعه ی فیسبوک و اینستاگرام که تمرکزش عمدتا بر ارتباطات صوتی و تصویری است و احتمالا به خاطر همه گیری دیگر محصولات این شرکت مورد اقبال قرار گرفته است.
• سیگنال: یکی از امن ترین ابزارهای ارتباطی که پیامرسانی قوی و قدرتمند است.
• ایمو: از برنامه هایی که در سالهای اخیر سعی کرده متفاوت باشد، ولیکن گروه محور بوده و جزء دسته های پیامرسان طبقه بندی می شود.
• وایبر: از قدیمی های پیامرسانی که به کندی معروفیت داشت و از اقبال کمی در سالهای اخیر برخوردار بوده.
• لاین و وی چت: از پیامرسان های چینی که در خود این کشور مخاطبان زیادی دارد و عمده تلاشش برای جذب مخاطب نوجوان و جوان است.
• و…

حقیقتا نمی توان ته این لیست را بست و البته برای فهم این محتوا، می توان به همینها بسنده کرد. نیز باید گفت که این لیست بر اساس اقبال داخلی اورده شده است و از نظر تعداد مخاطب معتبر نیست. برای این منظور، نگاهی به لیست پرطرفدارترین شبکه های اجتماعی تا آپریل 2020 بیندازید.

کدام شبکه ها:

بیایید پارامترهای تاثیر در گذار برای فعالیت در این شبکه ها را بازشناسی کنیم:

• هدف از حضور در این شبکه های اجتماعی(کاری، سرگرمی، ارتباطات و…)
  1. تکلیفتان را روشن کنید. باید درک کنیم که عمده ی این برنامه ها دارای فلسفه وجودی و سیاست های مجزایی اند و هر یک بر اساس هدف مشخصی به وجود آمده اند و منطقا امکانات خاص خود را ارائه می دهند. دلیلی ندارد برنامه هایی با کارکرد یکسان را نصب و فعال داشته باشیم.
• فیلتر بودن یا نبودن شبکه ها
  1. اگر ما در کشوری جز ایران زندگی می کردیم و برخی برنامک ها بر اساس سیاست های کشوری فیلتر نبود، قطعا امروز بیش از اینکه برای دیدن ویدئو از اینستاگرام بهره ببریم، سراغ یوتیوب می رفتیم و برای ارتباطات تلفنی مان احتمالا فیسبوک را برمیگزیدیم و اسنپ چت برای سرگرمی بیشتر استفاده میشد.
• عمومیت
  1. برخی شبکه ها صرفا به این دلیل مورد اقبال قرار می گیرند، چون عمومیت بیشتری در بین مردم دارند. از بین هزاران برنامک اجتماعی، آنهایی را که می شناسید از همین جریان پیروی می کنند. این عمومیت می تواند منطقه ای، کشوری و بر اساس سیاست های محلی تعریف شود. مثلا شبکه های اجتماعی بومی سازی شده و داخلی در کشورمان همانند بله، گپ، سروش، روبیکا و… از این سیاست ها تبعیت می کنند.

نتیجه:

دلیلی برای حضور در تمامی برنامه ها نیست و هر یک از این ها با کلی فضای اشغال شده در دیوایس ها، هماره مستعد خطرافرین بودن اند. پس: همین امروز تصمیمتان را بگیرید.

• پیش از پاک کردن برنامه ها، حساب خود را دیلیت اکانت کنید. پاک کردن برنامه عموما کافی نیست.
• اگر به هر دلیلی برنامه های اضافی، مشابه و با کارکرد یکسان زیادی دارید، آنها را حذف کنید.
• اگر نیازی به حضور در یک شبکه اجتماعی ندارید، قیدش را بزنید و پاکش کنید.
• آداب و اصول حضور در شبکه های اجتماعی را بیاموزید. مثلا افراد لیست تان را بی اجازه به گروهی اضافه نکنید، تا حد ممکن به افراد ناشناس به صورت خصوصی پیام ندهید و…
• حضور متعدد در شبکه های اجتماعی مختلف، حسن محسوب نمیشود. بسیاری از این پیامرسان ها به دفعات هک می شوند و اطلاعات شما بعضا مورد سواستفاده قرار میگیرد.
• تا حد ممکن از شبکه های اجتماعی کمتر شناخته شده و گمنام دوری کنید.
• شبکه های اجتماعی تان را از منابع معتبر دانلود کنید و هرگز از سایت ها، کانال ها و گروه ها و… اقدام به نصب برنامه نکنید.
• و…
• در ادامه سرعت و روند عملکرد شبکه های اجتماعی از سال 2015 تا آپریل 2020 را مشاهده کنید:

بنظرم در انتها جا دارد تا به شبکه های اجتماعی ناموفق شرکت گوگل اشاره کنیم که تاکنون به دلایل مختلف نتوانسته اند در سطح جهانی با اقبال مواجه شود و یا شرکت یاهو که نتوانست محبوبت پیامرسان خود را حفط کند و مجبور به تعطیل کردن آن شد.